Spływ kajakowy jest bardzo przyjemną i wyjątkowo atrakcyjną formą aktywnego spędzania wolnego czasu i choć należy do bardzo bezpiecznych, to warto zachować podstawy bezpieczeństwa na spływie kajakowym, a przede wszystkim je znać. Ponieważ żaden sport nie daje stuprocentowej gwarancji, że nie doznamy np. żadnego urazu.

Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa zmniejszamy to ryzyko do minimum. Należy zabrać ze sobą apteczkę, zabezpieczyć ją przed utonięciem i przypomnieć sobie podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy, nigdy nie wiadomo, kiedy ta wiedza może się przydać, a wówczas zamiast stać jak słup soli możemy uratować komuś życie lub przynajmniej nie przeszkadzać komuś, kto takiej pomocy udziela. Udzielenie pierwszej pomocy jest obowiązkiem, nigdy nie pozostawiaj potrzebujących bez pomocy!

Podstawy bezpieczeństwa na spływie kajakowym

Należy odpowiednio dobrać trasę do swoich umiejętności, dostosować etapy trasy do możliwości i oczekiwań pozostałych uczestników. Osoby, które dopiero zaczynają przygodę z kajakiem, przed ruszeniem w trasę powinny poznać podstawowe techniki wiosłowania, w jaki sposób omijać napotkane na trasie przeszkody, czy etykietę wodniacką oraz podstawowe sygnały stosowane na wodach.

Nie zapominajmy, że nie jesteśmy na rzece sami, są jeszcze inne kajaki, inny uczestnicy. Dlatego należy zwrócić uwagę na odpowiedni odstęp naszego kajaku od kajaku nas poprzedzającego, tak aby np. uniknąć zderzenia, a w jego następstwie wywrotki. Nawet, jeśli mamy na swoim koncie tysiące kilometrów przepłyniętych kajakiem, możemy spotkać na szlaku amatora, który straci panowanie nad swoim kajakiem w najmniej oczekiwanym momencie i wówczas nie zawsze uda się uniknąć kolizji.

W przypadku spływów grupowych najmniej doświadczone osoby powinny płynąć w środku, tak, aby można było mieć dany kajak na oku i w razie potrzeby w miarę sprawnie udzielić pomocy. Niemal każdy kajakarz kiedyś zaliczył wywrotkę, dlatego kamizelka asekuracyjna to podstawa. Podobnie jak fakt, że nie pływamy kajakiem po zmroku oraz pod wpływem alkoholu. W razie wywrotki akcja ratownicza jest bardzo utrudniona, poza tym warto zadbać o to, aby był ktoś, kto nam pomoże, na samotne wędrówki mogą sobie pozwolić jedynie wprawieni kajakarze.

Jakie niebezpieczeństwa można napotkać płynąc kajakiem?

Jedną z najczęściej spotykanych jest wspomniana wywrotka, w której kajak opuszczamy będąc pod wodą. Najczęstszą przyczyną wywrotek jest brak umiejętności technicznych osób, które pierwszy raz mają styczność z kajakiem oraz próba zatrzymania kajaka poprzez łapanie np. gałęzi. Podobnie jak czynność wsiadania i wysiadania z kajaka, warto przećwiczyć ją przed ruszeniem w drogę, wówczas szanse, że nie zaliczymy niespodziewanej kąpieli znacząco wzrosną. Gdy wywrotka jest już pewna, częstym błędem jest kurczowe trzymanie się burty i bezcelowa walka z tym, co nie uniknione. Samo opuszczenie kajaka również nie zawsze jest takie proste, zwłaszcza, gdy wyposażony jest od w fartuch zabezpieczający przed wlaniem wody do środka. W opisanej sytuacji należy przyciągnąć głowę do kolan i jedną ręką trzymając wiosło drugą ściągnąć fartuch wykorzystując do tego specjalne ucho, które zazwyczaj jest zlokalizowane z przodu fartucha. Poznanie sprzętu którym będziemy płynąć może okazać się dla nas wręcz zbawienne.

Po wypłynięciu na powierzchnie łapiemy za uchwyt znajdujący się na dziobie lub rufie kajaka. Jedną z pierwszych rzeczy, jaka przychodzi do głowy to próba odwrócenia kajaka, co nie zawsze jest dobrym pomysłem. Można to zrobić, gdy jest płytko, jednak, gdy jesteśmy na głębokiej wodzie to przed zatonięciem kajaka chroni go jedynie powietrze znajdujące się wewnątrz kajaka. Podczas prób odwrócenia go, gdy w dodatku nie mamy gruntu pod nogami, bardzo łatwo jest go utopić (wyjątek stanowią kajaki niezatapialne). Podczas takiej próby odwrócenia kajaka powietrze znajdujące się w środku wydostanie się na zewnątrz a wtedy prawdopodobieństwo zatopienia kajaka znacząco wzrasta. Dlatego nie robimy tego, gdy nie mamy stabilnego gruntu pod nogami, warto jest również poprosić kogoś do pomocy, brak umiejętności i doświadczenia może spowodować, że w pojedynkę zadanie okaże się o wiele trudniejsze niż nam się wydaje.

Powróćmy do sytuacji, gdy wypłynęliśmy już na powierzchnię i opanowaliśmy swoją sytuację. Jeśli przebywały z nami w kajaku inne osoby, należy sprawdzić czy są bezpieczne i nie potrzebują naszej pomocy. Jeśli w kajaku płyną z nami dzieci należy pamiętać, że jedna osoba dorosła będzie w stanie ratować tylko jedno dziecko w razie wywrotki, o tym należy pamiętać zanim wsiądziemy na kajak, decydując, kto, z kim płynie. Gdy już wszyscy są bezpieczni zabezpieczamy kajak na brzegu i dopiero wówczas jest odpowiedni moment na ratowanie naszego ekwipunku.

Woda niebezpieczny żywioł

Woda to niebezpieczny żywioł, dlatego kąpiele poza kajakiem, choć są źródłem dobrej zabawy mogą okazać się bardzo groźne. Wpadając do wody nawet, jeśli potrafimy pływać, liczyć się należy z tym, że zmoczone ciuchy będą ograniczać nasze ruchy, do tego dojdzie temperatura wody, zaskoczenie, prądy i w efekcie to, co wydawało się proste nagle okaże się nie lada wyzwaniem. Aby przeczytać więcej o bezpieczeństwie i niebezpieczeństwach podczas kąpieli zapraszam do tego artykułu: Spływ kajakowy a kąpiel w wodzie

Biorąc udział w spływie organizowaną grupą wybieramy jedną osobę dowodzącą (najbardziej doświadczoną) i w razie nieprzewidzianych sytuacji to ona podejmuje decyzję, którym należy się bezwzględnie podporządkować. Akcji ratowniczej udziela załoga najbardziej doświadczona pozostałe kajaki powinny się zatrzymać przy brzegu i poczekać na zakończenie akcji ratowniczej. Chyba, że osoba dowodząca zwróci się bezpośrednio do nas po pomoc.

Kajak kontra jacht!

Kajak to taka mała łódka, jest dużo zwrotniejszy niż większe jednostki pływające, dlatego to na nas spoczywa obowiązek ustąpienia pierwszeństwa. W przypadku wystąpienia zatoru na rzece, płyniemy do brzegu i czekamy aż kajak, który spowodował zator powróci na swój prawidłowy tor. Płynąc na przód i próbując go ominąć, za wszelka cenę zazwyczaj bardziej przeszkodzimy niż pomożemy.

Kajakiem po jeziorze

Przed wypłynięciem na otwarte akweny należy sprawdzić pogodę na najbliższe godziny, w razie nagłego pogorszenia pogody, odpowiedni ubiór może okazać się prawdziwie zbawienny. Gdy wystąpi większa fala np. po przepłynięciu w pobliżu łodzi motorowej najbezpieczniej jest ustawić kajak dziobem na „fale”.

Artykuł te nie wyczerpał tematu, zostały tu omówione najważniejsze podstawy bezpieczeństwa na spływie kajakowym. Nie sposób przewidzieć wszystkiego dlatego nie podnośmy sobie zbyt wysoko poprzeczki zwłaszcza na początku przygody z kajakiem. To by było na tyle, pomijam takie oczywiste rzeczy jak zachowanie ciszy, nie zaśmiecanie łona natury, nie niszczenie roślinności, nie jest to tematem tego artykułu, ale powinniśmy potrafić odpowiednio się zachować w każdej sytuacji.